Mundua ulertzeko era berri bat hasi zenekoa –

Lehengo asteko sarreran ere aipatu nuen 1920. urtea. Mugarri moduan ikusten dut nik urte hori, izan ere, nork usteko zuen, 1920 aldera, hainbesteko aurrerapena egingo genuenik?

Inork gutxik pentsatuko zuen gizakiak ilargia zapalduko zuenik, adibidez, eta zapaldu du; bonba atomikoa bezalako gauzarik, berriz, imajinatu ere ez garai hartan…

Baina utzidazu itxuraz horiek baino apalagoa den aurrerapen teknologiko bat aipatzen: eskuko telefonoa edo, txantxetan esaten zaion bezala, segapotoa.

Nafarroako haran zoragarri batean jaioa naiz ni, Erronkarin. Aita Baztan bailarakoa nuen, eta ni, txikitan, Baztango mendietan ibiltzen nintzen, sarri, aitatxirekin. Gizon hura barrez lehertuko zen, noski, norbaitek esan izan balio urte gutxi barru menditik bertatik hitz ahal izango zuela Kaliforniako bere senideekin, eta horretarako aski izango zuela eskuan kabitzeko moduko traste bat.

Gu, berriz, hain gaude zientziaren eta teknologiaren lorpenekin ohituta, hain dira horiek guretzat eguneroko gauza, ezen ohartu ere ez baikara egiten zenbat eta nola aldatu duten gure bizimodua aurrerapen horiek, hoberako aldatu ere.

Zientziaren eskutik, egin dugun bide luzeari zor zaio hori guztia eta gehiago.

Alabaina, hogeitabost mende egin behar dugu atzera, bide luze horren hasiera ikusteko. Izan ere, orduan hasi baitzen gizakia, jakin-minak eta harridurak akuilatuta, ordurarteko azalbide nagusia, mitoa, bazterrera uzten eta filosofatzen, oinarri-oinarrizko arazoak arrazoi soilaren bidez argitu nahirik.

Mundua ulertzeko modu berri hark arrakasta izan zuen, gainera, eta lehen filosofo eta  zientzialari haien ustea sinesmen itsu bihurtu zen: “unibertsoa arrazoizkoa da, eta arrazoi bidez uler daiteke”, hori zioen fede berriak.

Eta fede horren garrantziaz  jarraituko dut datorren astean.

Mundua ulertzeko era berri bat hasi zenekoa